Tłusty czwartek, pączki i ostatki okiem specjalistek z PAN-u
11 lutego 2021, 11:47Tłusty czwartek kojarzy się z pączkami. Czym różnią się współczesne pączki od tych wysmażanych kilka wieków temu? Jakie zwyczaje towarzyszyły świętowaniu końcówki karnawału? Na te pytania odpowiedziały specjalistki z Archiwum PAN w Warszawie oraz Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie.
Dwa rekordy temperatury w Antarktyce: jeden uznany, jeden odrzucony
2 lipca 2021, 09:59Niedawno dowiedzieliśmy się o wyjątkowych upałach, jakie nawiedziły Kanadę i o kolejnych krajowych rekordach temperatury, która w końcu w miejscowości Lytton sięgnęła niemal 50 stopni Celsjusza. Tymczasem Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO) oficjalnie potwierdziła rekord temperatury na Antarktydzie.
Uniwersytet Gdański: rośliny zagrożone na Pomorzu zostały zabezpieczone przed wyginięciem
31 stycznia 2022, 12:07Naukowcy z Wydziału Biologii Uniwersytetu Gdańskiego (UG) utworzyli bank nasion 33 gatunków roślin rzadkich i zagrożonych na Pomorzu Gdańskim. Oprócz tego powstał m.in. bank tkanek w postaci kultur in vitro. Zadania te zrealizowano w ramach projektu „Ochrona zasobów genowych dziko rosnących zagrożonych gatunków roślin naczyniowych Pomorza Gdańskiego”. Finansowanie zapewnił Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku.
Biżuteria wikingów dostarczona do muzeum prawdopodobnie pochodzi z obrabowanego grobu
25 lipca 2022, 10:18Archeolodzy z Muzeum Archeologicznego w Stavanger w Norwegii nie mogli uwierzyć własnym oczom, gdy otrzymali przesyłkę z kobiecą biżuterią z epoki wikingów. Często dostajemy przedmioty znalezione przez osoby prywatne, ale nigdy nie jest ich tyle. Nawet podczas wykopalisk rzadko natrafiamy na takie znaleziska, mówi Kristine Orestad Sørgaard. Naukowcom udało się wyśledzić prawdopodobne pochodzenie biżuterii. Wiele wskazuje na to, że pochodzi ona z obrabowanego grobu.
Nowojorska prokuratura zwraca Włochom kolejne ukradzione zabytki
6 lutego 2023, 06:34Biuro Prokuratora Okręgowego Manhattanu zwróciło państwu włoskiemu 14 ukradzionych dzieł sztuki. To już czwarty w ciągu 7 miesięcy zwrot zabytków przeprowadzony przez biuro prowadzone przez Alvina L. Bragga Jr. W ten sposób od lipca ubiegłego roku do prawowitych właścicieli trafiło 214 artefaktów o łącznej wartości 35 milionów dolarów.
Model embrionu z ludzkich komórek macierzystych pomoże w badaniach nad rozwojem ciąży
29 czerwca 2023, 08:31W jednym z laboratoriów University of Cambridge stworzono model ludzkiego embrionu uzyskany dzięki odpowiedniemu zaprogramowaniu ludzkich komórek macierzystych. Modele takie posłużą do badań nad chorobami genetycznymi oraz nad przyczynami naturalnych poronień. Model ten to zorganizowana trójwymiarowa struktura uzyskana z pluripotencjalnych komórek macierzystych, która naśladuje niektóre procesy zachodzące na wczesnych etapach istnienia ludzkiego embrionu. Pozwoli ona na modelowanie drugiego tygodnia rozwoju.
Tajemnicze eksplozje w kosmosie stały się jeszcze bardziej tajemnicze
6 października 2023, 12:02Dzięki Teleskopowi Hubble'a, niezwykle rzadkie, tajemnicze eksplozje kosmiczne, stały się jeszcze bardziej tajemnicze. Historia LFBOT (Luminous Fast Blue Optical Transient) rozpoczęła się od słynnej Krowy (AT2018cow), gdy zaobserwowano eksplozję podobną do supernowych, którą wyróżniała wyjątkowa jasność początkowa, bardzo szybkie tempo zwiększania jasności oraz błyskawiczne tempo przygasania. Najpierw naukowcy ogłosili, że rozwiązali zagadkę, rok później przyznali, że nie wiadomo, z czym mamy do czynienia, a w 2020 roku ogłoszono odkrycie nowej klasy eksplozji kosmicznych. Minęły kolejne trzy lata i tajemnica tylko się pogłębiła.
Ruszyła pierwsza misja badająca emisję ciepła z ziemskich biegunów
28 maja 2024, 06:16Na orbitę trafiły pierwsza para satelitów, które będą badały emisję ciepła z ziemskich biegunów. Rozpoczęta właśnie przez NASA misja PREFIRE (Polar Radiant Energii in the Far-InfraRed Experiment) wykorzystuje niewielkie satelity typu CubeSat do sprawdzania, ile ciepła jest wypromieniowywane z obu biegunów. Zebrane dane lepiej pozwolą przewidywać zmiany pogody, grubości i zasięgu lodu oraz poziomu mórz na ocieplającej się planecie.
Rozwiązano zagadkę średniowiecznego biskupa, „odkrywcy” grobu apostoła w Santiago de Compostela
16 sierpnia 2024, 14:32Santiago de Compostela to jedno z najważniejszych duchowych centrów chrześcijaństwa. Początki jego historii znamy dzięki dokumentom z XI i XII wieku, w którym zapisano ustnie przekazywaną tradycję. Dowiadujemy się z nich, że pomiędzy 820 a 830 rokiem pustelnik imieniem Pelayo zaobserwował deszcz gwiazd spadających na pole. Poszedł przyjrzeć się temu miejscu i zauważył tam starożytne mauzoleum. O odkryciu poinformował biskupa Teodomiro z Iria-Flavia
Sensacyjne odkrycie we Włoszech. Nietknięty etruski grobowiec sprzed 2600 lat
18 lipca 2025, 09:29W San Giuliano, jednej z najważniejszych etruskich nekropolii w środkowych Włoszech, odkryto nietknięty grobowiec sprzed 2600 lat. To jedno z najważniejszych w ostatnich dekadach odkryć dotyczących cywilizacji Etrusków. Międzynarodowy zespół badaczy, pracujący pod kierunkiem doktora Davide Zoriego z Baylor University, znalazł wewnątrz komory grobowej szczątki czterech osób.
